Ponowne przeliczenie emerytury z ZUS
Ponowne przeliczenie emerytury z ZUS w oparciu o nową kwotę bazową.
Nie wszyscy wiedzą, że raz ustalona przez ZUS wysokość świadczenia emerytalnego może zmienić się na korzyść pobierającego to świadczenie. Organ rentowy nie zrobi tego za nas i z własnej inicjatywy. Musimy sami złożyć stosowne pismo. Przy ubieganiu się o podwyżkę emerytury mamy wiele wątpliwości. Jedną z nich jest taka, czy prosząc o przeliczenie emerytury trzeba podać nowy, dodatkowy przepracowany rok. Czy wystarczający jest fakt, że ów rok zawarty jest w ostatnich 10 lub 20 przepracowanych latach? Czy lata co do których oblicza się wskaźnik podstawy wymiaru mogą być podane na podstawie art. 15, a więc 10 kolejnych z ostatnich 20 lub 20 dowolnych z ostatnich 30?
O przeliczeniu wysokości emerytury można myśleć w różnych sytuacjach, na przykład po osiągnięciu określonego wieku, po zmianach w przepisach prawa emerytalnego lub w przypadku, gdy nasza sytuacja życiowa uległa zmianie. Przeliczenie emerytury to proces, który może wpłynąć na wysokość otrzymywanych świadczeń. Oto kilka kluczowych momentów, w których warto rozważyć możliwość przeliczenia emerytury.
Podstawy do przeliczenia wysokości emerytury z ZUS.
1. Zmiana przepisów prawnych.
W sytuacji, gdy zmieniają się przepisy prawa dotyczące systemu emerytalnego, może pojawić się możliwość korzystniejszego przeliczenia emerytury. Przykładem może być wprowadzenie nowych zasad waloryzacji emerytur lub zmiany w sposobie ich obliczania.
2. Kontynuacja pracy zawodowej.
Jeśli po przejściu na emeryturę zdecydujesz się na kontynuację pracy zawodowej i odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne, możesz wystąpić o przeliczenie emerytury. Dzięki temu, że Twoja "historia ubezpieczeniowa" się wydłuży, a suma odprowadzonych składek zwiększy, możliwe jest uzyskanie wyższego świadczenia.
3. Uzyskanie lepszego okresu składkowego lub nieskładkowego.
Jeśli w Twojej historii ubezpieczeniowej pojawią się nowe okresy składkowe lub nieskładkowe (np. okresy opieki nad dzieckiem, które nie były wcześniej uwzględnione), możesz złożyć wniosek o przeliczenie emerytury. Każdy taki okres może wpłynąć na zwiększenie wysokości świadczenia.
4. Osiągnięcie określonego wieku.
Niektóre systemy emerytalne przewidują automatyczne przeliczenie emerytury po osiągnięciu określonego wieku przez emeryta. Jest to często związane z długotrwałością życia i możliwością korekty świadczeń, aby lepiej odzwierciedlały one aktualną sytuację życiową emeryta.
Jak przeliczyć emeryturę?
Aby przeliczyć emeryturę, należy złożyć odpowiedni wniosek w instytucji odpowiedzialnej za wypłatę świadczeń emerytalnych w danym kraju (np. w Polsce jest to ZUS). Wniosek taki należy poprzeć odpowiednimi dokumentami, które potwierdzają zmianę sytuacji ubezpieczeniowej lub inne okoliczności, które mają wpływ na wy Wysokość emerytury zależy od podstawy wymiaru, która może ulec przeliczeniu. Przelicza się ją w oparciu o kwotę bazową. Przeliczone w ten sposób mogą być jedynie emerytury tych, którzy pracowali jeszcze po przejściu na emeryturę, a zarobki osiągane w tym czasie przedłożą w ZUS wraz z wnioskiem o przeliczenie świadczenia.
Przeliczenie podstawy wymiaru emerytury odbywa się po
wskazaniu zarobków, które w całości lub części osiągnęliśmy po przyznaniu
świadczenia. Muszą być to zarobki uzyskane w dziesięciu kolejnych latach
kalendarzowych, które wybieramy z ostatnich dwudziestu lat kalendarzowych przed
złożeniem pisma o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia, bądź z wybranych
przez siebie dwudziestu lat kalendarzowych. Organ rentowy dokona wówczas przeliczenia
podstawy wymiaru emerytury, ale pod warunkiem, że wskaźnik wysokości podstawy
wymiaru będzie wyższy od tego, który posłużył do wyznaczenia podstawy wymiaru
pobieranej emerytury. W przypadku emerytów, których prawo do pobierania
świadczenia zostało zawieszone, bo przekroczyli dozwoloną wysokość zarobków,
nie ma konieczności wskazywania wyższych zarobków. Osoby będące w takiej
sytuacji mogą wskazać zarobki niższe, jakie uzyskały w części będąc na
emeryturze, tym samym, nie ma konieczności stosowania zasady wzrostu wskaźnika.
Osoby te mogą liczyć na obliczenie przez ZUS nowego świadczenia w oparciu o
kwotę bazową. Aby przeliczyć wskaźnik podstawy emerytury w oparciu o nową kwotę
bazową, nie można wskazywać zarobków, jakie osiągnęło się przed przyznaniem
świadczenia emerytalnego.
Jak przelicza się podstawę wymiaru starej emerytury ZUS.
Wysokość świadczenia emerytalnego przyznawanego na starych
zasadach oblicza się biorąc pod uwagę czynnik zwany podstawą wymiaru emerytury.
Pierwsza decyzja w tej sprawie nie jest ostateczna. Zawsze można dokonać
przeliczenia emerytury, biorąc pod uwagę nową podstawę wymiaru. Zasady i
warunki zmiany wysokości świadczenia emerytalnego, każdorazowo określa
ustawodawca. Może zdarzyć się tak, że ponowne przeliczenie świadczenia obniży
jego wysokość. W takim wypadku ZUS wypłaca świadczenie w poprzedniej,
korzystniejszej dla emeryta wysokości. Jeśli spełniamy odpowiednie warunki nie
musimy się bać wnioskowania o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury.
Składając taki wniosek nic nie tracimy, a możemy zyskać.
Czym jest podstawa wymiaru emerytury?
Podstawa wymiaru emerytury, to nic innego jak przeciętna
podstaw wymiaru składki ubezpieczeniowej. Według polskiego prawa chodzi o
składkę na ubezpieczenie Emerytalne, rentowe bądź społeczne Opłacaną w czasie
kolejnych dziesięciu lat, które ubezpieczony samodzielnie wybiera z ostatnich
dwudziestu lat kalendarzowych, przy czym muszą być to lata bezpośrednio
poprzedzające rok złożenia wniosku o świadczenie emerytalne. Zainteresowany
może również podać składki z dwudziestu lat kalendarzowych, które poprzedzają
rok złożenia wniosku o emeryturę, a wybrane są z całości czasu, w jakim
zainteresowanego obejmowało ubezpieczenie.
Ustalanie podstawy
wymiaru emerytury z ZUS.
Ustalenie podstawy wymiaru łączy się z wyliczeniem kilku
rzeczy. Po pierwsze, trzeba obliczyć sumy kwot podstaw wymiaru składek z
poszczególnych lat, dla każdego roku oddzielnie; po drugie, policzyć stosunek
każdej z tych kwot do kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej w danym
roku, a stosunek ten wyrazić procentowo; po trzecie, trzeba obliczyć średnią
arytmetyczną wyliczonych procentów. Ostatni krok polega na pomnożeniu
wyliczonego już wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury przez wyznaczoną
aktualnie kwotę bazową.
Wszystkie informacje na ten temat można znaleźć w ustawie o
emeryturach i rentach, zawiera je art. 15.
Sposoby przeliczania podstawy wymiaru świadczenia emerytalnego.
Istnieją dwa sposoby przeliczania podstawy wymiaru
świadczenia emerytalnego. Szczegółowe zasady, na których opierają się te
czynności można znaleźć w ustawie o emeryturach i rentach, a zawierają je art.
110 i art. 111.
Art. 110 – opisuje sposób pierwszy. Stosuje się go w
przypadku ubezpieczonych, którzy ubiegając się o przeliczenie świadczenia emerytalnego
wskazują wynagrodzenie, które w całości lub w części osiągnięte zostały po
przyznaniu emerytury. W takich wypadkach mówi się o emerytach osiągających
przychody oskładkowane. Ponowne wyliczenie wysokości emerytury dokonuje się tu
w oparciu o nową kwotę bazową. Ale dzieje się tak tylko wtedy, gdy nowo
wyliczony wskaźnik wymiaru podstawy emerytury przewyższa poprzedni.
Warto nadmienić, że zasada wyższego wskaźnika wymiaru
podstawy emerytury nie ma zastosowania w przypadku emerytów, którzy nie pobierali
emerytury w okresie od jej ustalenia do złożenia wniosku o przeliczenie
wysokości świadczenia. Zawieszenie emerytury może nastąpić na przykład jako
skutek osiągania zarobków przewyższających kwotę powodującą zawieszenie wypłaty
świadczenia.
Wskaźnik wymiaru podstawy emerytury nie musi przewyższać
poprzedni, na bazie którego została wyliczona emerytura, także wtedy, gdy
wynosi nie mniej niż 130%, przy czym wynagrodzenie, jakie wskazuje się do
przeliczenia emerytury uzyskano w całości już po jej przyznaniu.
Z przeliczenia świadczenia emerytalnego w oparciu o art. 110
mogą skorzystać osoby, które do ponownego obliczenia świadczenia wskazują
podstawę wymiaru składek odprowadzonych na ubezpieczenie emerytalne lub
rentowe, która przynajmniej w części przypada po przyznaniu emerytury. I nie ma
tu znaczenia, czy dokonano odprowadzenia składki od tej podstawy. Sytuacja taka
może się zdarzyć jeśli przekroczona zostanie roczna podstawa wymiaru składek
ubezpieczeniowych, na skutek czego ubezpieczony nie opłacił składek za dany
okres, ale podał je do obliczenia podstawy wymiaru.
Art. 111 opisuje drugi sposób obliczania świadczenia. W tym
wypadku na ponowne wyliczenie podstawy wymiaru świadczenia zezwala się tylko
wtedy, gdy wskaźnik wysokości pomiaru przewyższa obliczony uprzednio. Art. 111
dotyczy sytuacji gdy emeryt składa wniosek o ustalenie podstawy wymiaru z: tej
samej liczby lat i z tego samego przedziału czasu, w oparciu o które została
ustalona poprzednia podstawa wymiaru emerytury;
kolejnych dziesięciu lat, które zostały wybrane z dwudziestu
lat, które bezpośrednio poprzedzały rok, w którym uzyskane zostało świadczenie
emerytalne;
dowolnie wybranych dwudziestu lat kalendarzowych z całego
okresu podlegania ubezpieczeniu
W myśl przepisów, emeryt ubiegający się o przeliczenie
świadczenia, otrzymywać je będzie w dotychczasowej wysokości, w przypadku, gdy
przeliczenie wskazywać będzie na obniżenie tego świadczenia.
Emerytura powszechna po wcześniejszym świadczeniu emerytalnym.
Podstawą wymiaru emerytury dla kogoś, komu przyznano
wcześniejsze świadczenie emerytalne jest podstawa wymiaru świadczenia
emerytalnego przyznanego wcześniej. Ustalając emeryturę powszechną dla osoby
mającej prawo do wcześniejszego świadczenia emerytalnego, oprócz wspomnianej
podstawy, bierze się pod uwagę rewaloryzacje i wszystkie waloryzacje emerytur,
jakie miały miejsce w okresie od przyznania prawa do wcześniejszego świadczenia
do rozpoczęcia pobierania emerytury powszechnej.
Jeśli ktoś pobierał wcześniejszą emeryturę, po czym nabył prawo do emerytury wynikającej z uwarunkowań wiekowych, nie można ustalić podstawy wymiaru z innego przedziału czasu opierając się na osiąganych zarobkach. Kwestia ta odnosi się tylko do emerytur pobieranych przez osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku. Jeśli świadczeniobiorca urodzony przed tą datą płacił składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub społeczne przez minimum trzydzieści miesięcy po przyznaniu wcześniejszej emerytury, może ubiegać się o wyliczenie emerytury powszechnej na korzystniejszych zasadach. Tak zwaną część socjalną, która wynosi 24% kwoty bazowej oblicza się w takim wypadku kwoty bazowej, jaka obowiązywała w momencie, gdy ubezpieczony nabył prawa do powszechnego świadczenia emerytalnego. Natomiast część stażową świadczenia, oblicza się w oparciu o kwotę bazową, która stanowiła podstawę do obliczenia wcześniejszej emerytury.
W przypadku niekorzystnej decyzji z ZUS należy napisać odwołanie, które rozpatruje potem Sąd.