ABC rozwodu
Pozew o rozwód.
Chcąc zerwać związek małżeński musimy udać się do właściwego sądu z tzw. pozwem
rozwodowym. Rozpatrywaniem spraw rozwodowych jest obowiązkiem Sądu Okręgowego I
Instancji. Na sali zasiada sędzia i dwóch ławników. Przy składaniu pozwu trzeba
uiścić opłatę sądową wynoszącą 600 złotych.
Jeśli w sprawie o rozwód sąd narzuci jednej ze stron
płacenie alimentów na rzecz drugiej, strona zobowiązana musi także wnieść tzw.
opłatę stosunkową od zasądzonego roszczenia. Jeśli sąd zasądzi eksmisję jednego
z małżonków ze wspólnego mieszkania lub podział majątku wspólnego, pobierana
jest opłata związana z wnioskiem o jedno lub drugie.
Jeśli wyrok rozwodowy nie zawiera orzeczenia o czyjejkolwiek
winie za rozkład pożycia, co może zdarzyć się tylko na zgodny wniosek stron,
połowa uiszczonej wcześniej opłaty sądowej ulega zwrotowi.
Pozew o rozwód składa się wraz z innymi dokumentami jakimi
są:
Skrócony odpis aktu zawarcia związku małżeńskiego, skrócone
odpisy aktów urodzenia dzieci.
Pozew o rozwód może złożyć każda ze stron.
Przesłanki do orzeczenia rozwodu
Najważniejszą przesłanką jest tu całkowity rozkład pożycia
małżeńskiego. Przez pożycie małżeńskie rozumie się więź duchową, fizyczną i
materialną między małżonkami. Rozkład pożycia, to zanik owych więzi. Aby
uzyskać orzeczenie o rozwodzie, małżonkowie stojący przed sądem muszą wykazać,
że rozkład ich pożycia jest nie tylko zupełny, ale i trwały. To jeszcze nie wszystko.
Sąd bowiem ocenia, jaki wpływ będzie miało rozstanie rodziców na rozwój
małoletnich dzieci. Jeśli uzna, że rozstanie to jest niedopuszczalne ze względu
na ich dobro – rozwód nie zostanie orzeczony. Orzeczenie rozwodu nie dojdzie do
skutku, także wtedy gdy sąd stwierdzi, że byłoby sprzeczne z powszechnie
przyjętymi regułami życia społecznego. Sąd nie orzeknie rozwodu także wtedy,
gdy domaga się go tylko ta strona, która ponosi całkowitą winę za rozkład
pożycia. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy strona niewinna zgodzi się na rozwód.
Wyrok sądowy, a wina za rozkład pożycia
Wyrok sądowy nie musi zawierać informacji o winie za rozkład
pożycia, jeśli na zgodny wniosek stron winy tej się nie orzeka, czyli
przeprowadza się rozwód bez orzekania o winie.
W wyroku sądowym musi znaleźć się informacja o winie za
rozkład pożycia, jeśli sąd przypisze ją jednej lub obu stronom. Innymi słowy,
gdy elementem sprawy rozwodowej jest orzekanie o winie.
Winę za rozkład pożycia ponosi strona której udowodniono:
Zdradę lub świadome stwarzanie jej pozorów; przemoc
fizyczną, psychiczną lub seksualną; odmawianie pomocy drugiej stronie i
dzieciom; uchylanie się od łożenia na rodzinę; nadużywanie alkoholu lub innego
środka odurzającego; porzucenie rodziny; długotrwałą odmowę kontaktów
seksualnych; złe traktowanie rodziny drugiej strony; opuszczenie rodziny.
Niezawinionymi przyczynami rozkładu pożycia małżeńskiego są:
Brak porozumienia między małżonkami mimo dobrej woli;
różnice temperamentów; zróżnicowane potrzeby seksualne.
Rozwód bez orzekania o winie to znacznie prostsza procedura
od rozwodu z orzekaniem o winie. W pierwszym przypadku, orzeczenie rozwodu
uzyskuje się dość szybko. Całość przyspiesza znacznie zgodność stron co do
podziału majątku wspólnego i dalszego sprawowania władzy rodzicielskiej. Rozwód
za porozumieniem stron można uzyskać już po pierwszej lub drugiej rozprawie
sądowej.
Orzekanie o winie znacznie wydłuża i komplikuje postępowanie
sądowe. Przypisywanie komuś winy za rozkład pożycia implikuje konieczność jej
wykazania. Winę wykazuje się za pomocą różnych dowodów. Są to wielogodzinne
przesłuchania świadków obu stron, dokumenty, nagrania itp. Analiza tego
wszystkiego jest długa i wyczerpująca, zarówno dla stron jak i dla sądu. Rozwód
z orzekaniem o winie ułatwia uzyskanie alimentów ze strony drugiego małżonka.
Jeśli żaden z małżonków nie wniesie żądania orzekania o winie, sąd zakłada, że
wina taka nie występuje.
Pozostałe elementy wyroku rozwodowego:
W wyroku rozwodowym zamieszczane są informacje dotyczące rozstrzygnięć
w zakresie dalszego sprawowania władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim
potomstwem. Sąd ma prawo powierzyć opiekę nad dzieckiem jednej stronie, a
ograniczyć lub odebrać władzę rodzicielską drugiej. Wyrok rozwodowy musi
zawierać informacje o ponoszeniu kosztów wychowywania dzieci przez oboje
rodziców po rozwodzie. W zakresie opieki i utrzymywania dzieci, sąd bierze pod
uwagę zgodne porozumienie byłych małżonków, o ile nie godzi ono w ich dobro i
interes. Rodzeństwa nie należy rozdzielać, chyba, że sytuacja jest szczególna i
dla dzieci będzie lepiej, jeśli będą przebywały oddzielnie.
Władza rodzicielska może być powierzona na równi obojgu
rodzicom, ale tylko wówczas, jeśli przedstawią sądowi zgodny plan dalszej
opieki nad dziećmi. Wyrok rozwodowy obejmuje też informacje na temat dalszego
korzystania byłych małżonków ze wspólnego mieszkania, jeśli posiadają takowe. Sąd
ustala reguły dalszego korzystania z tego lokum. Jeśli jedno z małżonków
zachowuje się nagannie, sąd może orzec jego eksmisję.
Jeśli strony złożą wniosek o porozumieniu w sprawie
mieszkania, sąd umieszcza w wyroku informacje o jego podziale, bądź odstąpieniu
go przez jednego małżonka na rzecz drugiego.
Każda ze stron może wnioskować o to, by w wyroku sądowym
znalazła się informacja o podziale majątku wspólnego. Sąd przychyla się do
takich wniosków, jeśli podział ten nie przedłuży zbytnio sprawy rozwodowej.
Dowody w sprawie o
rozwód
Według art. 227 kodeksu postępowania cywilnego, dowodami w
sprawach o rozwód są fakty istotnie znaczące dla rozstrzygnięcia sprawy. Faktów
tych można dowodzić wykorzystując dowolne środki dowodowe, które dopuszczają
przepisy procedury cywilnej. Istotnymi dowodami w sprawach rozwodowych są
zeznania świadków, przedstawione sądowi dokumenty, jak również nagrania i
zdjęcia. Gdy sąd orzeka o dalszym sprawowaniu władzy rodzicielskiej nad
wspólnymi małoletnimi dziećmi, bierze często pod uwagę i traktuje jako dowód
opinie wystawione przez RODK. Podczas sprawy o rozwód strony mogą posiłkować
się takimi dowodami jak wydruki poczty elektronicznej, zrzuty ekranu, wydruki
wiadomości sms itp.
Kolejne dowody w sprawie o rozwód wymienia art. 309 kodeksu
postępowania cywilnego.
Alimenty między małżonkami
Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dają możliwość alimentacji
między małżonkami. W oparciu o nie, strona, której nie przypisano wyłącznej
winy za rozkład pożycia znajdująca się w niedostatku może żądać od drugiej
strony świadczenia alimentacyjnego. Świadczenie to, to środki, które
umożliwiają będącej w niedostatku stronie utrzymanie się i odpowiadają jej
usprawiedliwionym potrzebom. Środki te muszą też być proporcjonalne do
możliwości majątkowych i zarobkowych strony zobowiązanej do płacenia alimentów.
Niedostatek, to sytuacja, w której strona żądająca alimentów
od byłego współmałżonka, posiadanymi środkami nie jest w stanie zaspokoić
usprawiedliwionych potrzeb.
Art. 62 kodeksu postępowania cywilnego zakłada, że strona
obarczona wyłączną winą za rozkład pożycia ma obowiązek płacić alimenty stronie
niewinnej, jeśli ta ostatnia tego zażąda. Przy czym strona żądająca świadczenia
nie musi znajdować się w niedostatku. Alimenty od byłego współmałżonka są tu
środkiem umożliwiającym zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb. Takie prawo ma
tylko strona nie uznana za winną rozkładu pożycia i ma je w stosunku do strony,
której sąd przypisał wyłączną winę za zaistniałą sytuację. Małżonek niewinny
musi jednak wykazać, że w wyniku rozwodu jego sytuacja materialno-bytowa uległa
istotnemu pogorszeniu. Małżonek niewinny traci prawo do alimentów od byłego
małżonka w chwili gdy wejdzie w nowy związek małżeński.
Sąd może również zobowiązać do płacenia alimentów małżonka,
który nie odpowiada za rozkład pożycia. Wówczas obowiązek ten wygasa po pięciu
latach. Termin ten może być przedłużony przez sąd, ale przesłankami do takiego
przedłużenia są wyjątkowe okoliczności, takie jak choroba, niezdolność do pracy
małżonka uprawnionego do alimentów.
Małżonek, któremu sąd przypisał winę za rozkład pożycia nie może żądać świadczenia alimentacyjnego od strony, której sąd nie przypisał takiej winy.