Adwokat z urzędu
W przypadku, gdy strona chce
dochodzić swoich praw w Sądzie, a nie stać jaj na skorzystanie z usług
profesjonalnego pełnomocnika, czyli adwokata lub radcy prawnego, to może ona złożyć
wniosek o przydzielenie jej profesjonalnego pełnomocnika z urzędu. Zgodnie z
obowiązującą procedurą postępowania cywilnego, strona może wnieść o przyznanie
jej adwokata lub radcy prawnego z urzędu ( pełnomocnika ). Strona której taki
pełnomocnik zostanie przyznany nie musi płacić mu honorarium, gdyż koszty jego
ustanowienia ponosi skarb państwa lub strona przeciwna która przegrała proces.
Adwokat z urzędu zostanie przyznany tej stronie która złoży odpowiednie oświadczenie majątkowe z którego wynikać będzie, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynajęcia adwokata ( pełnomocnika ) samodzielnie we własnym zakresie, bez uszczerbku dla siebie i swojej najbliższej rodziny. Należy w takim wypadku złożyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, źródłach dochodu i kosztach utrzymania.
Wniosek o przyznane adwokata z urzędu składa się do Sądu w którym toczy się sprawa, lub ma się toczyć. Wniosek taki może być złożony w piśmie procesowym lub ustnie do protokołu rozprawy. Sąd przyzna adwokata z urzędu w wypadku gdy uzna jego udział w sprawie za niezbędny. Należy zatem we wniosku o przyznanie pełnomocnika z urzędu wskazać nie tylko brak środków, ale i również uzasadnić, że strona sama sobie nie poradzi, bez fachowej pomocy adwokata, ze względu na skomplikowanie i zawiłość sprawy. Zgodnie z panującą linią orzeczniczą we wniosku takim warto wskazać nieporadność we formułowaniu twierdzeń i wniosków. Adwokat z urzędu jest w takim wypadku wyznaczony do reprezentowania w całym toczącym się postępowaniu, w postępowaniu odwoławczym również. Należy nadmienić, że adwokat wyznaczony przez Sad z urzędu nie jest uprawniony do wniesienia skargi kasacyjnej, dotyczy to również normalnie ustanowionego pełnomocnika w sprawie.
Sąd może wydać postanowienie w przedmiocie przyznania adwokata z urzędu na rozprawie lub posiedzeniu niejawnym, wtedy zostaje ono doręczone stronie. Rozpoznanie wniosku o przyznanie pełnomocnika z urzędu nie wstrzymuje co do zasady rozpoznania sprawy, chyba że wniosek taki został złożony w pozwie. Można również udać się do konkretnego adwokata i ustalić z nim czy zgodzi pełnić funkcję pełnomocnika z urzędu, w takim wypadku we wniosku o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu wskazuje się konkretnego adwokata.