Prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu to wykroczenie lub przestępstwo. Różnica leży w ilości alkoholu w wydychanym powietrzu. Ilość tę wskazują urządzenia zwane alkomatami. Alkomaty mierzą bardzo dokładnie, mimo to przewidziany jest pewien błąd pomiaru.

Czym jest błąd pomiaru alkomatu / błąd pomiarowy alkomatu?

Błąd pomiaru alkomatu jest przewidzianym przez producenta urządzenia i dopuszczanym przez Główny Urząd Miar błędem, jaki urządzenie to może popełnić gdy mierzy stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu. Innymi słowy, Główny Urząd Miar dopuszcza pewną nieznaczną różnicę między tym, ile naprawdę alkoholu znajduje się w wydychanym przez kierowcę powietrzu, a tym, co widać na wyświetlaczu alkomatu. Mówi się wówczas o niedokładności pomiarowej we w pełni sprawnym mierniku.

Co daje powołanie się na błąd pomiaru alkomatu?

W wyniku nieścisłości w odczytach alkomatu, faktyczny poziom alkoholu we krwi kierowcy samochodu lub roweru może okazać się wyższy lub niższy niż wynik podany przez urządzenie. Zgodnie z zasadą in dubio pro reo, czyli niewyjaśnione okoliczności należy rozpatrywać na korzyść oskarżonego obowiązującą w prawie karnym, która zaleca interpretację wątpliwości na korzyść oskarżonego, Sąd musi przyjąć najbardziej korzystną dla oskarżonego interpretację zdarzenia, gdy istnieje kilka równoprawnych hipotez. W kontekście oskarżeń o jazdę pod wpływem alkoholu samochodem lub rowerem, zasada in dubio pro reo zobowiązuje Sąd do uwzględnienia potencjalnego błędu pomiarowego alkomatu, obniżając wynik testu o wspomniany błąd. Rozpatrzenie błędu pomiarowego alkomatu przez Sąd staje się kluczowe, gdy oskarżony znajduje się tuż powyżej ustawowego limitu nietrzeźwości, czyli 0,25 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. W takich okolicznościach uwzględnienie błędu pomiarowego może skutkować klasyfikacją czynu oskarżonego nie jako przestępstwo jazdy w stanie nietrzeźwości, a wykroczenie jazdy po spożyciu alkoholu, co skutkuje bardzo łagodną karą.

Jak wielki jest błąd pomiarowy alkomatu?

Wielkość błędu, jaki dopuszcza Główny Urząd Miar nie jest jednakowa dla wszystkich urządzeń. Dokładne informacje na ten temat znajdują się w opisie technicznym każdego z alkomatów danego producenta. Wszystkie urządzenia przed użyciem podlegają badaniu wykonywanemu przez Główny Urząd Miar. Badanie to jest podstawą dopuszczenia danego miernika do użytku przez policję. Urządzenia badające trzeźwość kierujących poddawane są systematycznym kontrolom. Dokładność pomiaru sprawdza się w nich co sześć miesięcy w trakcie procedury wzorcowania.

Niepewność pomiaru alkomatu.

Niepewność pomiaru alkomatu, to wskaźnik dokładności pomiaru ilości alkoholu w wydychanym powietrzu. Pomiar tego stężenia dokonywany jest przez policję przy pomocy dwóch urządzeń. Są to alkomaty stacjonarne i alkomaty podręczne. Każdy z tych urządzeń ma ściśle określony przez producenta margines błędu. Margines ten wypisany jest w świadectwie wzorcowania każdego z urządzeń. Typowy margines błędu to 0,01-0,02 miligrama alkoholu w wydychanym powietrzu. Oznacza to, że pomiar na urządzeniu może różnić się od rzeczywistej ilości alkoholu w wydychanym powietrzu o 0,01 lub 0,02 w każdą stronę. Może być więc niższy lub wyższy od rzeczywistego o jedną z tych wartości. Wartość ta jest wypisana wśród danych technicznych alkomatu.

Kto może użyć alkomatu?

Uprawnienia do dokonywania poziomu alkoholu w wydychanym powietrzu ma nie tylko policja. Badanie kierowcy pod tym względem może wykonać też inspekcja transportu drogowego, straż graniczna, i organy służb celnych. Trzeźwość żołnierzy może sprawdzać żandarmeria wojskowa. Wszystkie wymienione służby muszą posługiwać się urządzeniami dopuszczonymi do użytku przez Główny Urząd Miar.

Alkomaty stacjonarne i przenośne.

Ilość alkoholu wydychana przez kierowcę badana jest dwoma urządzeniami. Najczęściej stosowanym alkomatem stacjonarnym jest Alkometr A 2.0 – stacjonarny analizator wydechu. Najpopularniejszym podręcznym urządzeniem tego typu jest Alco-Sensor IV – podręczny analizator wydechu. Pomiary wskazane przez te urządzenia stanowią dowody w sprawach o jazdę pod wpływem alkoholu pojazdem mechanicznym lub rowerem. Każde z tych urządzeń posiada drukarkę umożliwiającą natychmiastowy wydruk wyników pomiaru. Wydruki te stanowią część protokołu badania trzeźwości. Protokół wraz z wydrukiem jest częścią dokumentacji sprawy karnej, wytaczanej kierowcy prowadzącemu samochód lub rower w stanie nietrzeźwości.

Przeliczanie mg/l na promile.

Mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu przeliczane są na promile alkoholu we krwi. Niektóre alkomaty stacjonarne same dokonują takiego przeliczenia, pokazując zarówno miligramy alkoholu w wydychanym powietrzu, jak i promile alkoholu we krwi. Jeśli trzeba przeliczyć jedno na drugie stosuje się następujący przelicznik: 1mg/l równy jest 2,1 promila. W celu uzyskania informacji o tym ile promili alkoholu mieści się we krwi kierującego mnoży się wartość w mg/l przez 2,1.

Na co patrzy Sąd. Dla sądu nie jest istotne to, w jakich jednostkach określony jest stan trzeźwości kierowcy w chwili zatrzymania. Sąd bierze pod uwagę zarówno wyniki wyrażone w mg/l jak i w promilach.

Prawidłowa diagnoza trzeźwości przy użyciu alkometra A 2,0

Alkometr A 2,0 jest stacjonarnym urządzeniem służącym do pomiaru ilości alkoholu w wydychanym powietrzu. Urządzenie to należy do grupy dowodowych analizatorów wydechu.

Mierząc trzeźwość kierowców należy mieć na względzie:

a. Zapisy o prawidłowym badaniu trzeźwości kierujących zawarte w Zarządzeniu Komendanta Głównego Policji nr 496, wydanym w dniu 25 maja 2004 roku a także w zmianach wprowadzonych w ramach Zarządzenia Głównego Komendanta Policji nr 738 z dnia 21 czerwca 2011 roku.

b. Przepisy dotyczące dokonywania pomiarów trzeźwości kierujących zawarte w zasadach przeprowadzania pomiarów i wydawania opinii trzeźwości, wydane przez krakowski Instytut Ekspertyz Sądowych i zatwierdzone przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej w listopadzie 2004 roku.

c. Wszystko co zawiera instrukcja obsługi dołączona przez producenta danego urządzenia przeznaczonego do badania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu.

Wiarygodnym dowodem w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie w postaci kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwym, są tylko te pomiary, które dokonane zostały ściśle i zgodnie z wymienionymi wyżej punktami.

Alkomat służący do badania trzeźwości kierujących powinien zawierać:

-książkę dowodowego analizatora wydechu;

-kompletną instrukcję posługiwania się urządzeniem;

-wymagane świadectwa, w tym dokument potwierdzający wzorcowanie, kalibrację i legalizację urządzenia;

-spis rejestrów badań dokonanych urządzeniami elektronicznymi, będący załącznikiem nr 1 Zarządzenia Komendanta Głównego Policji nr 496;

-Podczas badania zostały przeprowadzone i zaprotokołowane minimum dwa pomiary.01;

-Między jednym, a drugim pomiarem nie pojawiła się istotna różnica w zakresie stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu;

-Urządzenie było legalizowane i posiada aktualne świadectwo tej czynności;

-kierowca podejrzewany jest o prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu lub nietrzeźwym;

-kierujący domaga się uzupełniającego pomiaru zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu;

-kierujący spożywał posiłek, pił alkohol lub inne napoje, palił tytoń nie wcześniej niż 15 minut przed badaniem;

-brak ustnika jednorazowego użytku – nie dotyczy urządzeń przystosowanych do użytku bez ustnika. Jednorazowy ustnik musi być wyjmowany z zamkniętego opakowania na oczach badanego;

-treść Zarządzenia Komendanta Głównego Policji nr 496, z 25 maja 2004 roku z uwzględnieniem zmian jakie przewiduje Zarządzenie Komendanta Głównego Policji nr 738 z dnia 21 czerwca 2011 roku;

-Zasady badania stężenia alkoholu u kierujących i wydawania opinii w sprawach trzeźwości wydane przez krakowski Instytut Ekspertyz Sądowych, zatwierdzone w listopadzie 2004 przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej;

-Zapisy zawarte w instrukcji użytkowania urządzenia Alco-Sensor IV;

-informacje o urządzeniu użytym do badania, takie jak nazwa, model, seria i numer urządzenia;

-data ostatniego wzorcowania urządzenia;

-informacja o kontroli czystości testu, długość i objętość wydechu – alkomaty przenośne;

-informacja o typie pomiaru, automatycznym lub manualnym;

-data badania;

-wynik badania;

-dane osoby badanej.

Policjanci używający alkomatów mają obowiązek ścisłego przestrzegania zasad eksploatacji wypisanych w instrukcji obsługi każdego z urządzeń. Muszą również znać i brać pod uwagę zasady użytkowania każdego z nich, jakie zaleca Instytut Ekspertyz Sądowych.

Alkometr A 2,0 i jego cechy.

Stacjonarny alkometr A 2,0 cechuje swoistość, dokładność i precyzja pomiarów. Wszystkie te cechy zapewniają nowatorskie rozwiązania i zabezpieczenia konstrukcyjne. Dzięki nim, pomiary trzeźwości wykonywane tym urządzeniem są wiarygodnymi dowodami w rozprawach sądowych o jazdę w stanie nietrzeźwym.

Aby sąd wziął pod uwagę te pomiary i uznał je za wiarygodne muszą zostać spełnione następujące warunki: 

Jeśli pierwszy pomiar trzeźwości alkomatem A 2,0 wskaże wynik wyższy niż 0,00 mg/dm³ konieczne jest dokonanie drugiego pomiaru po upływie kwadransa. Jeśli różnica jest istotna, konieczne jest kontynuowanie pomiarów. W zależności od tego na ile różnią się pierwsze dwa pomiary, dokonuje się jednego lub dwóch następnych badań. Instytut Ekspertyz Sądowych podkreśla, że niezwłoczne dokonanie jednego lub więcej pomiarów, gdy różnica między nimi jest istotna wyklucza pomyłkę z powodu ewentualnej niesprawności urządzenia badającego trzeźwość.

W razie niespójności wyników uzyskanych przy pomocy alkomatu, należy zbadać stężenie alkoholu we krwi kierującego. Zasadę tę również zaleca Instytut Ekspertyz Sądowych i zatwierdził ją Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej.

Uwaga! Aby powtórny pomiar stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu był wiarygodny, przez 15 minut między pierwszym, a drugim pomiarem, badany kierowca nie może przyjmować żadnych pokarmów ani napojów. Nie może też palić tytoniu.

Dla wiarygodności badania trzeźwości wykonywanego urządzeniem A 2,0 ma również znaczenie objętość wydechu. Powinna ona wynosić minimum 1,5 dm3.

Nie bez znaczenia jest także czas wydechu, który nie może być krótszy niż 3 sekundy.

Jeśli wskazania co do objętości i czasu wydechu nie zostaną spełnione, wyniki badania trzeźwości nie stanowią żadnego dowodu w sprawie o nietrzeźwe prowadzenie samochodu lub roweru.

Prawidłowo przeprowadzone badanie trzeźwości uwzględniające wszystkie opisane wyżej zasady jest dowodem w sprawie o wykroczenie i przestępstwo prowadzenia pojazdów mechanicznych pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie jak alkohol.

Prawidłowa diagnoza trzeźwości kierowcy alkomatem Alco-Sensor IV

 

Alkomat Alco-Sensor IV to bardzo popularne urządzenie badające zawartość alkoholu w organizmie kierującego, poprzez określenie stężenia tej substancji w powietrzu wydychanym przez badanego. Urządzenie to wykorzystuje policja, zakłady pracy i instytucje. Alkomat był atestowany w Instytucie Ekspertyz Sądowych w Krakowie, gdzie zyskał pozytywną opinię i został dopuszczony do użytku. Podobną opinię o tym urządzeniu wydała Komenda Główna Policji w Warszawie. Urządzenie zatwierdzone zostało przez Główny Urząd Miar. Alkomat Alco-Sensor IV potrafi współpracować z urządzeniem drukującym i komputerem.

Testy alkomatem Alco-Sensor IV.

Alkomat Alco-Sensor IV służy do wykonywania dwóch rodzajów testów. Pierwszy, to testy automatyczne, wykonywane na osobach, które bez wysiłku mogą wydmuchnąć wymaganą ilość powietrza, to jest 1,5l; drugie, to testy manualne, wykonywane na badanych, którzy nie mają możliwości swobodnego wydmuchnięcia wymaganej ilości powietrza.

Badanie alkomatem Alco-Sensor IV.

Istotą badania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, wykonywanego przy użyciu alkomatu Alco-Sensor IV jest elektrochemiczne utlenianie alkoholu w wydychanym powietrzu zachodzące na potencjale elektrody podlegającym kontroli. Proces ten skutkuje zmianami napięcia i natężenia, które są mierzone. Mierzy się je, ponieważ są proporcjonalne do ilości alkoholu w wydechu badanego.

Procedura badania alkomatem Alco-Sensor IV.

Badanie alkomatem Alco-Sensor IV zaczyna się od założenia jednorazowego ustnika. Następnie prosi się kierowcę by wydmuchał do urządzenia jak najwięcej powietrza. Zanim to jednak nastąpi, alkomat mierzy temperaturę otoczenia, zeruje się i pobiera próbkę powietrza. Teraz alkomat przygotowuje się do badania. Jeśli temperatura urządzenia jest wyższa lub niższa od podanego w instrukcji przedziału, alkomat blokuje się i wykonanie testu nie jest możliwe. Aby wykonać badanie, trzeba umieścić alkomat w odpowiedniej temperaturze.

Wielokrotne pomiary u badanego kierowcy - błędy pomiarowe alkomatu.

Wielokrotne pomiary stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu wykonywane są w przypadku, gdy pierwszy pomiar wskaże więcej niż 0,00 mg/dm³. Drugi pomiar jest wykonywany nie wcześniej niż po upływie kwadransa od pierwszego badania. Jeśli pierwszy pomiar wskazuje 0,1 mg/dm³ lub więcej, a drugi 0,00mg/dm³, to trzeba niezwłocznie wykonać kolejne badanie. Jeśli trzeci pomiar wykaże 0,00 mg/dm³ wykonywanie dalszych pomiarów jest zbędne. Gdy natomiast pierwszy pomiar wynosi 0,1 mg/ dm³ lub więcej a drugi mniej niż 0,1 mg/ dm³, ale więcej niż 0,00 mg/ dm³, trzeba natychmiast zrobić kolejny pomiar tym samym alkomatem. Gdy trzeci pomiar wskaże wynik 0,00 mg/ dm³ lub wyższy, kierowca podejrzewany jest o to, że w jego organizmie znajduje się alkohol, a więc prowadzi pojazd w stanie po użyciu alkoholu.

Parametry wydechu, a błąd pomiaru alkomatu.

W procedurze badania trzeźwości kierujących przy pomocy alkomatu Alco-Sensor IV, liczą się także parametry wydechu. I tak, objętość wydechu nie może być mniejsza niż 1,5 dm3, a czas wydechu nie może być krótszy niż 3 sekundy. Badania, podczas których nie zachowano właściwych parametrów wydechu, nie mogą stanowić dowodu w sprawie o kierowanie pojazdami w stanie po użyciu alkoholu.

 

Uzupełnienie procedury badania.

Badanie przenośnym alkomatem Alco-Sensor IV powinno być uzupełnione pomiarem wykonanym stacjonarnym urządzeniem A 2,0 w przypadku gdy:

Badanie urządzeniem Alco-Sensor IV nie powinno być wykonywane gdy:

Prawidłowe badanie trzeźwości przy pomocy alkomatu Alco-Sensor IV przeprowadza się w oparciu o:Dowodem w sprawach o wykroczenie lub przestępstwo prowadzenia pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwym mogą być tylko badania wykonane zgodnie i ściśle ze wszystkimi wymienionymi wyżej punktami.

Poza tym, każdy alkomat powinien posiadać:

-książkę dowodowego analizatora wydechu;

-instrukcję użytkowania;

-świadectwa legalizacji, kalibracji i wzorcowania;

-rejestry pomiarów urządzeniami elektronicznymi – załącznik nr 1 w/w Zarządzenia Komendanta Głównego Policji.

Termin ważności urządzenia po wzorcowaniu wynosi pół roku i nie zależy od ilości dokonywanych badań. Świadectwo wzorcowania zawiera datę kolejnej czynności tego typu.

Funkcjonariusz wykonujący badanie kierujących pod względem trzeźwości, powinien mieć dostęp do aktualnego świadectwa przydatności danego urządzenia do dokonywania pomiarów. O okazanie uwierzytelnionej kopii tego dokumentu może poprosić kierowca poddawany badaniu. Może jej również zażądać organ orzekający w danej sprawie.

Po każdym badaniu powinien pojawić się wydruk potwierdzający prawidłowe wykonanie pomiaru. Wydruk ten powinien zawierać:

Podczas rozprawy o prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości, sąd bierze pod uwagę wszystkie informacje zawarte w wydruku z badania danego kierowcy.

Uwaga - Jak uniknąć błędu pomiaru alkomatu.

Jeśli zostaniemy zatrzymani do kontroli trzeźwości, a po ostatnim papierosie, posiłku lub wypiciu napoju nie minęło 15 minut, należy poinformować o tym policjanta kontrolującego trzeźwość. Chcąc sprawdzić w jakim stanie prowadzimy pojazd musi odczekać 15 minut lub zrezygnować z pomiaru. W przeciwnym razie, pomiar będzie niezgodny z zasadami prawidłowego badania trzeźwości i nie będzie dowodem w ewentualnej sprawie o prowadzenie samochodu po użyciu alkoholu. 

BŁĄD POMIAROWY ALOKOMATU - ADWOKAT PATRYK RIEDEL - POMAGAMY NA TERENIE CAŁEGO KRAJU. ADWOKAT WODZISŁAW ŚLĄSKI. Email: adwokat.riedel@gmail.com, tel.: 500 045 724.