Egzekwowanie kontaktów z dzieckiem

Kontakty rodziców z dzieckiem wydają się być czymś naturalnym i nie wymagającym jakiegokolwiek egzekwowania. Są takie, jeśli dziecko wychowuje się w standardowej rodzinie. Przestają być, gdy rodzina ta przestaje istnieć, bo rodzice się rozwodzą. W takiej sytuacji opieka nad dzieckiem najczęściej przypada jednemu z rodziców. Drugi rodzic kontaktuje się z dzieckiem na zasadach określonych przez sąd. Nierzadko niestety bywa tak, że osoba mieszkająca z dzieckiem utrudnia kontakty drugiej osobie. Najczęściej postępuje w ten sposób, by coś zyskać. Rodzic mający prawo do kontaktów z dzieckiem może je wówczas wyegzekwować od rodzica, który je utrudnia. Przepisy dotyczące egzekwowania kontaktów z dzieckiem zawiera Kodeks Postępowania Cywilnego, a konkretnie artykuł 59815-59821. Artykuł ten mówi o możliwości wymierzenia kary pieniężnej rodzicowi, który utrudnia drugiemu kontakty z dzieckiem.

Aby kara taka została wymierzona, musi postarać się o to rodzic, którego kontakty z dzieckiem są utrudniane. Sąd opiekuńczy nie wszczyna z urzędu postępowania o wyegzekwowania kontaktów z dzieckiem. Postępowanie takie ma dwie fazy: pierwszą jest wyznaczanie wysokości kary, jaką ma zapłacić rodzic utrudniający kontakty z dzieckiem; drugą jest nakazanie uiszczenia konkretnej sumy na rzecz rodzica, który nie może kontaktować się z dzieckiem. Inicjujący postępowanie musi również uiścić opłatę sądową.

Faza wyznaczania wysokości kary:

Faza ta zaczyna się od wniesienia wniosku o zagrożenie karą finansową w wysokości, jaką wyznacza wnioskodawca. Wniosek taki musi być złożony wraz z odpisem wykonalnego orzeczenia lub wykonalnej ugody. Ugoda taka może być zawarta przed sądem lub mediatorem. Ugoda musi dotyczyć kontaktów z dzieckiem. Funkcję ugody może pełnić wyrok rozwodowy, zawierający wytyczne co do tej kwestii lub postanowienie jej dotyczące.

Postępowanie o karę pieniężną za utrudnianie kontaktów z dzieckiem można wnieść przeciwko osobie, z którą mieszka dziecko i która sprawuje nad nim stałą pieczę jak również wobec prawnego opiekuna dziecka, który zobowiązany jest do umożliwiania wnioskodawcy kontaktów z nim.

Tego typu postępowanie może być skierowane także wobec rodzica, który nie mieszka z dzieckiem, jest zobowiązany do utrzymywania z nim kontaktów, a nie wywiązuje się z tego obowiązku, czyli nie interesuje się dzieckiem i nie bierze udziału w jego wychowaniu.

Wniosek musi zawierać opis sytuacji wskazujący na faktyczne utrudnianie kontaktów z dzieckiem lub na nie wywiązywanie się z obowiązkowych kontaktów, wynikających z orzeczenia sądowego.

Należy podkreślić zachowania, które mają skutkować nałożeniem kary finansowej. Może być to na przykład uniemożliwianie spotkań z dzieckiem, stawianie się na spotkania z dzieckiem pod wpływem alkoholu, nie dotrzymywanie terminów spotkań z dzieckiem itp. Im więcej i konkretniej, tym lepiej.

Sąd wydaje postanowienie po wysłuchaniu tego, co mają do powiedzenia wszyscy uczestnicy postępowania. Obie strony mają prawo wystosować zażalenie na decyzję sądu.

Faza nakazania uiszczenia kary finansowej:

Jeśli osoba, która wobec zagrożenia nakazaniem kary nie wywiązuje się ze swoich obowiązków umożliwiania lub realizowania kontaktów z dzieckiem, wnioskodawca musi udać się do sądu z kolejnym wnioskiem. Tym razem jest to wniosek o nakazanie zapłaty kary. We wniosku trzeba wskazać konkretne naruszenie lub naruszenia, gdy jest ich więcej. Na tym etapie, obowiązkiem sądu jest przeprowadzenie rozprawy, podczas której zostają przesłuchane obie strony. Etap ten kończy się postanowieniem sądu, które nie jest prawomocne. Zarówno wnioskodawcy, jak i osobie, przeciwko której złożony był wniosek, przysługuje prawo do zażalenia.

Osoba, wobec której zastosowano zagrożenie nakazu zapłaty kary nadal nie wywiązuje się z zobowiązań związanych z opieką nad dzieckiem, wnioskodawca wnosi kolejny wniosek i na tej podstawie sąd wszczyna kolejną rozprawę. Po raz kolejny przesłuchiwane są obie strony. Rozprawa ta kończy się postanowieniem sądu, które jest już prawomocne. Prawomocne postanowienie sądu jest tytułem wykonawczym. Oznacza to tyle, że na jego podstawie można wszcząć komorniczą egzekucję należnej kary.

Jeśli osoba, przeciwko której wnoszony był wniosek dopuszcza się kolejnych naruszeń, wnioskodawca może składać kolejne wnioski i na tej podstawie odbywają się kolejne rozprawy. Wnioski te składa się już bez uiszczania opłaty sądowej.

Uwaga!

Jeśli w ciągu sześciu miesięcy od uprawomocnienia się ostatniego postanowienia nakazującego zapłatę kary, do sądu nie wpłynie kolejny wniosek, postępowanie zostaje umorzone. Umorzenie postępowania nie oznacza utraty mocy dotychczasowych postanowień. Innymi słowy, nawet po sześciu miesiącach od ostatniego postanowienia, wnioskodawca może składać kolejne wnioski o ukaranie osoby nie wywiązującej się z nakazów sądu związanych z kontaktami z dzieckiem. Chodzi o ukaranie wynikające z postanowień, jakie zapadły w pierwszej fazie postępowania.

Podobnie ma się sprawa z postanowieniami, które zapadły w drugiej fazie postępowania. One również zostają w mocy po umorzeniu postępowania. Na podstawie tych postanowień można prowadzić komorniczą egzekucję należności.

Warto wiedzieć, iż można zmienić ustaloną wcześniej wysokość kary pieniężnej za utrudnianie kontaktów z dzieckiem lub nie wywiązywanie się z nich. Zmiana ta jest konsekwencją zmiany sytuacji karanego rodzica. Chodzi na przykład o utratę pracy, przejście na gorzej płatne stanowisko, utratę możliwości pracy itp.

Kodeks Postępowania Cywilnego mówi, że kontakt z dzieckiem nie doszedł do skutku na skutek nie wykonania bądź niewłaściwego wykonania przez rodzica, któremu sąd powierzył opiekę nad dzieckiem, osoba uprawniona do kontaktów z dzieckiem otrzyma od rodzica zajmującego się nim na co dzień zwrot jej uzasadnionych wydatków. Chodzi o wydatki, jakie osoba uprawniona do kontaktów z dzieckiem poniosła na rzecz realizacji tych kontaktów. Wydatki te, to na przykład koszty dojazdu na miejsce spotkania z dzieckiem. Koszty organizowanych, a udaremnionych wyjazdów itp. Postanowienie sądu w tym zakresie nie jest prawomocne. Obie strony mogą złożyć na nie zażalenie.