Odszkodowanie za szkody górnicze


Na podstawie ustawy - Prawo Geologiczne i Górnicze przedsiębiorca prowadzący zakład górniczy odpowiada za szkody wyrządzone na nieruchomości, a które powstały w związku z ruchem tego zakładu.  Według powyższej ustawy nie można sprzeciwić się ewentualnym, prawdopodobnym zagrożeniom jakie mogą powstać na nieruchomości, nie można żądać wstrzymania ruchu zakładu górniczego, zatem w zasadzie nie ma możliwości uniknięcia szkód górniczych. Na szczęście właściciel nieruchomości może domagać się odszkodowania lub przywrócenia stanu poprzedniego.


Przesłanki odpowiedzialności za szkody górnicze.


Aby można było mówi o odpowiedzialności za powstanie szkód górniczych muszą wystąpić trzy przesłanki: 

  • Zdarzenie na podstawie którego doszło do powstania szkody;
  • Powstanie szkody;
  • Związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem a powstałą szkodą.


Zdarzeniem na podstawie którego doszło do powstania szkody jest oczywiście ruch zakładu górniczego. Za szkodę można natomiast uznać wszelkiego rodzaju uszkodzenia na nieruchomości takie jak: pęknięcie ścian, uszkodzenia instalacji, osunięcia, pochylenie budynku, uszkodzenia w poszyciu dachowym, przekrzywienie się ogrodzenia, uszkodzenia pól i gruntów leśnych, itd. Za wiązek przyczynowo-skutkowy należy uznać ruch zakładu górniczego który bezpośrednio wpłynął na powstanie szkody. Należy pamiętać, że odpowiedzialność za szkody górnicze, to odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, a więc taka od której nie można się uchylić. W sytuacji takiej nie można również mówić o winie. Jedynym sposobem na uchylenie się od odpowiedzialności za szkody górnicze jest wykazanie, że szkoda powstała na skutek siły wyższej lub działania osób trzecich. 


RODZAJE SZKÓD GÓRNICZYCH.


  • Szkody Górnicze na budynkach oraz ich częściach, w tym na dodatkowych zabudowach, takich jak: ogrodzenia, garaże, stodoły, budynki gospodarcze, itd.;
  • Szkody Górnicze na gruntach;
  • Szkody Górnicze na plonach uprawnych.


Podmioty odpowiedzialne za powstanie szkody górniczej.


Za powstanie szkody górniczej odpowiedzialny jest przedsiębiorca prowadzący ruch zakładu górniczego, którego działalność skutkowała powstaniem szkody. Jeżeli nie można określić takiego podmiotu, to za szkodę odpowiedzialność ponosi przedsiębiorca który w dniu ujawnienia szkody miał prawo prowadzić działalność związaną z ruchem zakładu górniczego. Jeżeli takiego podmiotu nie ma ani żadnego następcy prawnego, to odpowiedzialność za szkodę górniczą ponosi Skarb Państwa. 


Sposób naprawienia szkody.


Od 1 stycznia 2012 roku nastąpiła zmiana przepisów, od tej pory poszkodowany może samodzielnie dokonać wyboru w jaki sposób żądać naprawienia szkody. Poszkodowany może żądać przywrócenia stanu poprzedniego, czyli może żądać naprawiania szkody lub żądać wypłacenia odszkodowania. Poszkodowany ma prawo wyboru sposobu naprawienia szkody, jednakże może tego dokonać co do szkód powstałych po 1 stycznia 2012 roku. Za szkody powstałe przed tą datą odpowiedzialna za szkodę kopalnia ma obowiązek naprawienia szkód w naturze, a nie wypłaty odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem odszkodowania. W takiej sytuacji kopalnia wypłaca odpowiednią sumę pieniężną tylko, gdy naprawienie szody w naturze jest niemożliwe, albo gdyby pociągało dla odpowiedzialnego za naprawianie szkody zbytnie trudności, lub było nieopłacalne. Istnieje również możliwości samodzielnej naprawy szkód górniczych, za które zakład górniczy zwraca odpowiednią sumę, oczywiście za zgoda odpowiedzialnej kopalni. 


JEDNORAZOWE ODSZKODOWANIE ZA SZKODY GÓRNICZE.


Otrzymanie jednorazowego odszkodowania za szkody górnicze nie pozbawia poszkodowanego możliwości do ponownego wystąpienia o odszkodowanie za szkody górnicze powstałe w póżniejszym czasie. Oczywiście nie można dochodzić dwukrotnie odszkodowania za tę samą szkodę górniczą, ponieważ występuje wtedy powaga rzeczy osądzonej. Jeżeli po raz kolejny występują szkody górnicze, to traktowane są one jak nowa szkoda i poszkodowany może po raz kolejny domagać się  odszkodowania za powstanie szkody górnicze.

​

W wypadku kiedy koszt naprawy szkód górniczych przewyższa wartość uszkodzonego budynku poszkodowany będzie mógł wyłącznie dochodzić wartości uszkodzonej nieruchomości, tzn. wartości całości uszkodzonej nieruchomości pomniejszonej o wartość jej naturalnego zużycia. W takim wypadku kopalnia/przedsiębiorca nie może być zobowiązany do przywrócenia stanu poprzedniego.


Przedawnienie roszczeń z tytułu powstania szkody górniczej.


Zgodnie z przepisem art. 149 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku - Prawo geologiczne i górnicze, przedawnienie szkód górniczych następuje po okresie 5 lat od momentu dowiedzenia się o wyrządzonych szkodach, zatem nie od momentu powstania samej szkody. Po upływie tego okresu, sprawca szkody, tj. kopalnia lub przedsiębiorca, który stał się następcą prawnym może uchylić się od odpowiedzialności za powstałe szkody, tym samym wypłacenia odszkodowania lub naprawienia szkody. Należy zwrócić uwagę, że jeżeli uszkodzenia powstały przed dniem 1 stycznia 2012 roku, zastosowanie do nich mają przepisy uchylonej już ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze, w której istniał krótszy okres przedawnienia, tj. 3 lata, liczony od dowiedzenia się o szkodzie. W przypadku dochodzenia roszczenia po upływie powyższego terminu kopalnia lub jej następca prawny może powołać się na zarzut przedawnienia, co będzie skutkowało oddaleniem powództwa przez Sąd. 


Procedura dochodzenia odszkodowania za szkody górnicze.


W celu dochodzenia roszczenia z tytułu powstania szkody górniczej należy złożyć odpowiedni wniosek do odpowiedzialnej kopalni. Przedsiębiorca prowadzący ruch zakładu górniczego, jeżeli uzna wniosek za uzasadniony powinien wykonać odpowiednie oględziny u poszkodowanego właściciela nieruchomości. Kolejnym etapem jest zawarcie odpowiedniej ugody, która reguluje sposób i warunki naprawienia szkody. Poszkodowany nie ma obowiązku podpisywania takiej ugody, jeśli się z nią nie zgadza, może wtedy wystąpić na drogę postępowania sądowego celem dochodzenia swoich praw W wypadku gdyby, kopalnia odmówiła naprawiania szkody, lub nie zareagowała na wniosek poszkodowanego (ma na to 30 dni ) to sprawę również należy skierować na drogę sądową. Wyczerpanie powyższej procedury ugodowej jest warunkiem koniecznym do dochodzenia naprawiania szkody za szkody górnicze przed Sądem. 


Zwolnienie  z obowiązku uiszczania kosztów sądowych. 


Należy pamiętać, że strona dochodząca naprawiania szkód górniczej wywołanej ruchem odpowiedzialnego zakładu jest zwolniona z kosztów sądowych. 


ODSZKODOWANIE ZA SZKODY GÓRNICZE, A NOWY WŁAŚCICIEL NIERUCHOMOŚCI


Zgodnie z przepisami ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze z dnia 9 czerwca 2011 roku właściciel nieruchomości ma prawo żądać naprawienia szkody wyrządzonej ruchem zakładu górniczego ( Kopalni lub jego następcy prawnego ). Nie każdy zdaje sobie sprawę z faktu, że nowy właściciel nieruchomości na której nastąpiła wcześniej szkoda, tj. przed nabyciem nieruchoosci nie ma prawa wystąpić z wnioskiem o naprawienia szkody górniczej.  Zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego w tej kwestii z odszkodowaniem za szkody Górnicze może wystąpić tylko i wyłacznie osoba która była właścicielem w czasie kiedy wystąpiła szkóda górnicza. Nawet jeżeli nastąpiła juz sprzedaż nieruchomości, to roszczenie o naprawę szkód górniczych nadal przysługuje poprzedniemu właścicielowi nieruchomości. Należy wskazać, że nowy właściciel nieruchomości może dochodzić naprawy szkód górniczych, ale tylko tych które tak naprawdę wystąpiły w czasie po tym jak nabył już jej własność. 


UMOWA CESJI WIERZYTELNOŚCI Z TYTUŁU SZKÓD GÓRNICZYCH


Aby nowy właściciel miał prawo wystąpić z roszczeniem do zakładu górniczego o naprawienie szkód górniczych musi koniecznie  zawrzeć  umowę ze zbywcą nieruchomości, w której nabywa od poprzedniego właściciela wszelkie roszczenia o naprawienie szkód górniczych przed datą nabycia tej nieruchomości. W takim wypadku nowy właściciel będzie miał prawo  domagać się odszkodowania za szkódy górnicze powstałe, jeszcze przed datą nabycia nieruchomości. Taka umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.


ZWROT KOSZTÓW ZABEZPIECZENIA WZNOSZONEGO OBIEKTU BUDOWLANEGO NA TERENIE GDZIE WYSTĘPUJĄ SZKODY GÓRNICZE


Duża część inwestorów, planując budowę obiektu na terenie, nie liczy się z tym, że  teren ten jest terenem górniczym. Przyjmują oni, że jeżeli posiadją w już decyzję o  warunkach zabudowy, albo decyzję dotyczącą lokalizacji obiektu, to działka, na jakim ma stanąć obiekt budowlany nadaje się do zabudowy. Należy zwrócić uwagę na to, że dużo obszarów położonych na Śląsku nie posiada planu zagospodarowania terenu. W takim przypadku występuje zagrożenie, że okaże się, że na danym terenie w określonym czasie nie będzie możliwa zabudowa, z tego względu, że położony będzie w obszarze, na którym aktualnie  prowadzi się eksploatację górniczą. Teren nadaje się do zabudowy dopiero wtedy gdy zakończy się eksploatację. Często skutki eksploatacji górniczej dają oznaki nawet po wielu latach od jej zakończenia. Każdy inwestor planujący budowę powyżej wskazanym terenie, powinien zapoznać się z Decyzją Okręgowego Urzędu Górniczego. Dopiero w oparciu o jej treść, projektant  dokonuje oceny gotowości danego terenu do inwestycji. Kopalnia, do której kierowane sa roszczenia, zawsze ma  obowiązek określenia przewidywanego rodzaju szkód górniczych. Jeżeli tego nie uczyni, to nie  dostanie z Urzędu Górniczego zgody na to, by prowadzić eksploatację. Rodzaj szkód jest  zazwyczaj określony w danej koncesji. Rodzaje szkód górniczych określa się przy pomocy  wskaźników deformacji terenu. Kategoria terenów górniczych określa się w skali od I do V.

Kopalnia ma obowiązek zwrócenia inwestorowi nakładów poniesionych na zabezpieczenie obiektów budowlanych przed skutkami wpływów eksploatacji górniczej. Po zakończonej inwestycji inwestor zwraca się do kopalni, o zwrot poniesionych przez niego nakładów. Konieczną przesłanką zwrotu kosztów zabezpieczeń przed szkodami górniczymi jest przedstawienia kosztorysu, z którego wynika jakie koszty zostały poniesione na zabezpieczenie danego obiektu. Przesłanką wypłaty stosownego odszkodowania jest ugoda zawarta pomiędzy inwestorem a kopalnią, na podstawie przedstawiania stosownej dokumentacji. Jeżeli Kopalnia nie chce dokonać wypłaty, lub zaniża wskazną przez inwestora sumę odszkodowania jaką chce wypłacić, to inwestorowi pozostaje dorga sądowa do dochodzenia swich roszczeń. 


Odszkodowanie za Szkody Górnicze


Zapraszamy do kontaktu oraz ewentualnego umówienia się na wizytę z Adwokatem Patrykiem Riedel w jednej z Kancelarii które mieszczą się w miastach: Wodzisław Śląski, Jastrzębie-Zdrój oraz Rybnik.


Zadzwoń i umów się na spotkanie (tel.: 500 034 724).

Adwokat Wodzisław Śląski, Adwokat Jastrzębie-Zdrój, Adwokat Rybnik.