Roszczenia przysługujące z OC sprawcy wypadku, zadośćuczynienie odszkodowanie


Wszyscy posiadający pojazdy mechaniczne muszą zawrzeć obowiązkową umowę ubezpieczenia OC. Ubezpieczenie to stanowi zabezpieczenie odpowiedzialności za zdarzenia mogące mieć miejsce podczas, gdy pojazd jest w ruchu. Innymi słowy, w razie wypadku osoby poszkodowane zostaną objęte świadczeniami wypłacanymi przez zakład ubezpieczeń. W ramach ubezpieczenia pokrywane są szkody w mieniu, takie jak uszkodzenie pojazdu, infrastruktury drogowej, a także szkody na osobie, obejmujące uszkodzenia ciała, utracony zarobek czy koszty leczenia.


Roszczenia przysługujące z OC sprawcy za szkody poniesione na osobie


Zadośćuczynienie i odszkodowanie


W ramach ubezpieczenia OC pokrywane są dwa typy roszczeń za zdarzenia komunikacyjne.

Pierwszym jest zadośćuczynienie, które przysługuje poszkodowanemu za krzywdę. Prawną podstawą wypłaty zadośćuczynienia jest art. 445 § 1 k.c. Mówi on, że, w sytuacji, gdy nastąpi uszkodzenie ciała lub dojdzie do rozstroju zdrowia, odszkodowany może otrzymać od sądu orzeczenie o przyznaniu zadośćuczynienia w określonej wysokości. Zadośćuczynienie jest po to, by pokryta została krzywda poniesiona przez poszkodowanego w postaci uszkodzenia ciała bądź innych skutków zdrowotnych. Zadośćuczynienie pieniężne jest rekompensatą za konkretne uszkodzenia, takie jak zranienia, stłuczenia i złamania, ale również za stres i przykre przeżycia związane z wypadkiem i jego konsekwencjami.


Drugim świadczeniem przysługującym poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych jest odszkodowanie powypadkowe. To świadczenie ma za zadanie wynagrodzić uszczerbek finansowy zaistniały w wyniku wypadku. Odszkodowanie z OC sprawcy wypłacane jest w oparciu o art. 444 § 1 k.c. Artykuł ten mówi, że w razie rozstroju zdrowia bądź uszkodzenia ciała naprawienie szkody oznacza pokrycie wszelkich kosztów jakie z tego wyniknęły. Poszkodowany ma prawo zażądać, by sprawca zobowiązany do naprawienia szkody wyłożył z góry sumę niezbędną do pokrycia kosztów leczenia. Jeśli w wyniku zdarzenia poszkodowany na trwałe stracił sprawność, sprawca musi wyłożyć sumę potrzebną do przygotowania poszkodowanego do wykonywania innej pracy. Kolejne możliwości uzyskania odszkodowania powypadkowego opisuje art. 444 § 2 k.c. W artykule tym jest mowa o podstawie do otrzymania przez poszkodowanego renty, w sytuacji, gdy na skutek wypadki stał się całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej, albo jego potrzeby zostały zwiększone, a szanse powodzenia w przyszłości zmniejszone.


Jak określa się wysokość zadośćuczynienia?


Zadośćuczynienie powypadkowe ma charakter kompensacyjny. Zadośćuczynienie z OC sprawcy jest po to, by możliwie jak najbardziej wynagrodzić poszkodowanemu pogorszenie zdrowia, konieczność leczenia, cierpienie i stres. Pamiętać trzeba o tym, że zadośćuczynienie jest świadczeniem wypłacanym jednorazowo. Z tego wynika, że jego wysokość powinna rekompensować wszystkie następstwa wypadku. Przy żądaniu zadośćuczynienia, poszkodowany musi wziąć pod uwagę wszelkie skutki zdarzenia, nie tylko te, które odczuwa się od razu lub krótko po zdarzeniu. Chodzi o konsekwencje uszkodzenia ciała, które mogą dać o sobie znać za jakiś czas.

Na wysokość zadośćuczynienia ma wpływ wiele różnych czynników. Jednym z nich jest wiek poszkodowanego. Kolejne to czas potrzebny na leczenie, oszpecenie ciała, zdrowotne skutki zdarzenia jak również wymuszone zmiany w życiu poszkodowanego, czasowe rozstanie z rodziną będące skutkiem długotrwałego leczenia.


Procedura wypłaty zadośćuczynienia


Ustaleniem zadośćuczynienia powypadkowego ma obowiązek zająć się zakład ubezpieczeń, w którym ubezpieczony jest sprawca wypadku. W sytuacji, gdy poszkodowany musi domagać się zadośćuczynienia na drodze sądowej – ustala je sąd.

Pierwszym krokiem jest zgłoszenie przez poszkodowanego szkody do zakładu ubezpieczeń, w którym sprawca wykupił polisę OC. Chcąc otrzymać zadośćuczynienie, trzeba od razu zażądać jego wypłaty. Od razu trzeba też określić sumę, na otrzymaniu której nam zależy. Nie należy polegać w tej kwestii na ocenie zakładu ubezpieczeń, bo będzie raczej niekorzystna.

W kolejnym kroku, ubezpieczyciel zajmuje się badaniem okoliczności zdarzenia i potwierdza swoją odpowiedzialność, po czym wpłaca zadośćuczynienie. Bardzo rzadko zdarza się, że wpłacone przez zakład ubezpieczeń zadośćuczynienie było równe kwocie żądanej przez poszkodowanego.

Zaznaczyć należy, że nieprawdziwy jest pogląd, iż wysokość zadośćuczynienia określana jest w oparciu o procentowy uszczerbek na zdrowiu określany przez ubezpieczyciela na podstawie dokumentacji medycznej. Poszkodowany może żądać czegoś więcej, a mianowicie zadośćuczynienia będącego pełną rekompensatą doznanej krzywdy.


Co obejmuje odszkodowanie powypadkowe?


Odszkodowanie przysługujące poszkodowanemu w wypadku komunikacyjnym obejmuje różne czynniki. Jest po to, by pokryć koszty i wydatki, jakie poszkodowany poniósł w związku z wypadkiem, a także straty poniesione na skutek wypadku. Służy ponadto do dostarczenia poszkodowanemu środków do życia, jeśli na skutek zdarzenia stracił częściową lub całkowitą zdolność do zarabiania na swoje utrzymanie.

Najważniejszym celem wypłaty odszkodowania z OC sprawcy jest pokrycie kosztów i wydatków koniecznych do leczenia. Chodzi o wydatki na leki, prywatną opiekę pielęgniarską, transport medyczny, wyposażenie ortopedyczne, żywność w specjalnych dietach, przyjazdy bliskich w odwiedziny do chorego itp. Odszkodowanie powypadkowe powinno też pokrywać szkody wynikające z utraty lub obniżenia dochodów z wykonywanej dotychczas pracy zawodowej. W ramach odszkodowania można otrzymywać rentę – jeśli nie ma szans na powrót do pracy i wykonywanie innego zajęcia zarobkowego. Renta może być tymczasowa lub dożywotnia. Zależy to od rodzaju utraty zdolności do pracy, czy jest stały czy tymczasowy.


Renta przyznawana jest w następujących sytuacjach:
poszkodowany całkowicie lub częściowo utracił zdolność do pracy; na skutek wypadku potrzeby poszkodowanego się zwiększyły; widoki powodzenia poszkodowanego w przyszłości się zmniejszyły.


Ustalenie renty w związku z wystąpieniem jednej z wymienionych wyżej przesłanek często dużym problemem. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy ZUS wyda orzeczenie orzekające tylko częściową niezdolność do pracy. Skutkiem tego, zakłady ubezpieczeń zmniejszają wysokość świadczenia rentowego. Kierują się tu możliwościami, jakie poszkodowany ma w zakresie zarobkowania.

W praktyce najczęściej jest tak, że poszkodowany nie ma żadnych możliwości zarobkowania.

Rentę z tytułu zwiększonych potrzeb, poszkodowany może otrzymać gdy musi odbyć długotrwałe leczenie, z którym łączą się koszty i wydatki mające charakter ciągły, a nie jednorazowy.

Najtrudniejsze jest uzyskanie renty na skutek zmniejszenia się widoków powodzenia poszkodowanego w przyszłości. Dzieje się tak, ponieważ zakres pojęcia „pogorszenia widoków powodzenia na przyszłość” jest niezwykle szeroki. W pojęciu tym częściowo mieści się zmniejszenie możliwości wykonywania pracy zarobkowej i zwiększenie potrzeb poszkodowanego. Obie te okoliczności wyrównują poszkodowanemu dwa wymienione wyżej typy rent. Renta z tytułu zmniejszenia szans poszkodowanego na powodzenie w przyszłości jest bardzo korzystna. Dlatego warto rozważyć spełnianie przez poszkodowanego warunków przyznania takiego świadczenia i wystąpić o jego wypłatę.


Jak uzyskać odszkodowanie?


Procedura wypłaty odszkodowania powypadkowego jest podobna do procedury wypłaty zadośćuczynienia. Najpierw trzeba sprawdzić, który zakład ubezpieczeń ma obowiązek naprawić szkodę. Następnie, zgłasza się szkodę i wypisuje swoje żądania. Zadaniem odszkodowania jest pokrycie szkody majątkowej, czyli stanowiącej konkretną wartość w pieniądzu. Wobec tego, trzeba dokładnie przedstawić swoje roszczenia. Chcąc uzyskać odszkodowanie z OC sprawcy, poszkodowany musi dokładnie napisać czego oczekuje i poprzeć to odpowiednimi dowodami. Mówiąc wprost, musi wskazać ile zapłacił za leczenie, za zabiegi czy rehabilitację. Wszystko musi być potwierdzone dokumentami. Tak jak przy zadośćuczynieniu, jeśli zakład ubezpieczeń przyzna zbyt niskie odszkodowanie, poszkodowany ma prawo żądać wyrównania do żądanej pierwotnie sumy.

Widać więc, że zakres świadczeń, jakie można uzyskać z polisy OC sprawcy jest bardzo szeroki. Świadczenia te nie odnoszą się tylko do majątkowych potrzeb poszkodowanego, ale obejmują także negatywne skutki zdarzenia związane z niematerialną sferą życia.

Żadne świadczenie pieniężne nie pokrywa wszystkich następstw wypadku komunikacyjnego, bo nie przywraca utraconego zdrowia, ale choć w części wynagradza poniesione szkody i straty różnego rodzaju. Warto mieć świadomość możliwości uzyskiwania różnych świadczeń z OC sprawcy i domagać się ich w razie nieszczęścia. Istnieje cały katalog praw osób poszkodowanych w wypadkach. Wypłata środków należnych w ramach odszkodowania lub zadośćuczynienia jest pewna i w żadnym stopniu nie zależy od majątkowej sytuacji sprawcy. Środki wypłaca zakład ubezpieczeń.


Adwokat Katowice, Wodzisław Śląski, Jastrzębie-Zdrój - Adwokat Patryk Riedel