Zwrot nienależnie pobranego świadczenia z ZUS (świadczenie nienależne) – Odwołanie od decyzji ZUS
Piszemy odwołania od wszystkich decyzji ZUS.Zachęcamy do kontaktu mailowego.Dzięki temu możemy dokładniej odpowiedziećna wszystkie Państwa pytaniai szybciej rozwiązać Państwa sprawę.E-mail: odwolanie.zus@gmail.com, tel.: 530 929 072
ZUS
obecnie szuka wielu sposobów oszczędności, co jest faktem powszechnie znanym. Szuka ich
między innymi w wypłacanych ludziom świadczeniach. ZUS coraz częściej
wszczyna kontrolę przeciwko osobom którym wypłacał wcześniej świadczenia.
Po kontroli z reguły też zobowiązuje do zwrotu nienależnie pobranych
świadczeń. Często są to znaczne kwoty, gdyż obejmują pewien okres
czasu w którym świadczenia były pobierane, może to być kilka miesięcy, a nawet
kilka lat. Są to z reguły kwoty rzędu od kilku tysięcy złotych, do nawet kilkuset
tysięcy złotych. Klasykiem jest kontrola z ZUS i żądanie zwrotu rzekomo nienależnie pobranego zasiłku chorobowego, czy macierzyńskiego. Poza tym nienależnie pobranymi świadczeniami z ZUS mogą być: zasiłki, emerytury, świadczenia opiekuńcze, rehabilitacyjne, postojowe. Osoba zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia zobowiązana jest do jego zwrotu wraz z ustawowymi odsetkami zgonie z przepisami Kodeksu Cywilnego.
Zawsze warto składać odwołanie od decyzji ZUS zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.
W tego typu sprawach zawsze należy składać odwołanie! Niczego nie można stracić, a można tylko zyskać. Podstawowa zasada jest taka, aby nie działać zbyt szybko i zastanowić się nad podjętymi krokami, aby nie narazić się na ostateczna decyzję ZUS w której stwierdza się, że świadczenia były pobrane nienależnie i zobowiązuje się do ich zwrotu. W obecnym stanie prawnym osoba, która otrzymała nienależne świadczenie, jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie (art. 84 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Postępowanie odwoławcze jest zwolnione z opłat, wiec nie ma żadnego ryzyka. Nie można pogorszyć swojej sytuacji, na końcu po rozpatrzeniu przez Sąd odwołania o decyzji ZUS nakazującej zwrot nienależnie pobranego świadczenia albo odwołanie zostaje uwzględnione i nie musimy zwracać świadczenia lub decyzja pozostaje taka sama, czyli nic nie uległo zmianie. Sąd po prostu stwierdza, że świadczenie nie jest nienależne i nie trzeba go zwracać, co bardzo często ma miejsce. ZUS liczy na to, że ubezpieczony nie wniesie odwołania. Sprawa z odwołania zostaje rozpatrzona prze niezależny Sąd Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, mamy gwarancje, że nasza sprawa będzie rozstrzygnięta sprawiedliwie. Sąd przy wydawaniu wyroku kieruje się zasadami doświadczenia życiowego. Zatem nie ma nawet nad czym się zastanawiać i należy jak najszybciej składać odwołanie od decyzji ZUS w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.
Jak odwołać się od decyzji ZUS w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń?
Porada jak odwołać się od decyzji ZUS i jak napisać odwołanie znajduje się tutaj: Jak odwołać się od Decyzji ZUS? Jak napisać odwołanie od Decyzji ZUS?, także przydatny jest artykuł: Odwołanie od decyzji ZUS i co-dalej?
Definicja świadczenia nienależnego.
Zła wola, czyli zła wiara jest zdefiniowana w art. 7 k.c. Przepis ten stanowi, że jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary. Domniemanie to może zostać obalone i wtedy przyjmuje się złą wiarę (Wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia z 13 grudnia 2021 roku, sygn. akt: I ACa 951/20). Z powyższego wynika, że to ZUS w Sądzie musi udowodnić, że ubezpieczony działał w złej wierze, do tego momentu uważa się że działał w dobrej wierze i nie miał świadomości, że pobierane przez niego świadczenie może być nienależne.
Kwotami nienależnie pobranymi uważa się świadczenia:
1) Wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie do nich prawa, wstrzymanie wypłaty w całości lub w części, jeżeli świadczeniobiorca był pouczony o braku prawa do ich pobierania.
2) Przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę, które je pobrała.
3) Świadczenie wypłacane z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub wypadkiem, co do których ustalono, że w okresach ich pobierania ubezpieczony wykonywał w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie z pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.
Świadczenie jest uważane za nienależne, tylko gdy zaistnieją łącznie dwie przesłanki.
- Świadomość, że świadczenie jest nienależne.
- Brak prawa do świadczenia.
Wedle orzecznictwa sądowego świadczenie nienależnie pobrane, to nie tylko świadczenie nienależne (wypłacane pomimo braku podstawy prawnej), ale również nienależnie pobrane, a więc pobierane przez osobę, która świadomie jest w złej wierze. Dotyczy to zarówno działania jak i zaniechania (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2020 roku, sygn. akt: I UK 98/19).
Obrona jaką stosuje się w odwołaniu od decyzji zobowiązującej do zwrotu nienależnego świadczenia.
1. Należy wykazać brak złej woli ubezpieczonego, tj. niewprowadzenie
ZUS w błąd. ZUS może żądać zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, jeżeli
podstawą do jego ustalenia było np. przedstawienie nieprawdziwych dokumentów. Chodzi
tu np. o pozorność świadczenia pracy, czy pozorność prowadzenia działalności
gospodarczej przez ubezpieczonego mającej na celu uzyskanie świadczeń z ZUS.
Mogą to być również inne przypadki, przykładów można mnożyć multum.
2. Wykazanie braku świadomości
ubezpieczonego odnośnie nie istnienia podstawy do wypłacania świadczenia. Żądanie zwrotu nienależnego świadczenia z
ubezpieczenia społecznego uzasadnione jest tylko wobec osoby, która otrzymała
świadczenie bez podstawy prawnej, i tylko wówczas, gdy miała świadomość, że wypłacone
świadczenie jej się nie należy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2012 r.,
I UK 331/11).
3. Wskazanie na
brak należytego pouczenie
ubezpieczonego o braku prawa do pobierania świadczenia z ZUS. Wskazać należy, że samo pouczenie powinno być
należyte, czyli powinno być wyczerpujące oraz winno wyraźnie wskazywać
okoliczności, w których dochodzi do pobrania nienależnego świadczenia. Ma być
dokonane w taki sposób, aby było w pełni i wyraźnie zrozumiałe dla osoby, do
której jest skierowane. Pouczenie nie może być zatem abstrakcyjne,
niekonkretne, a w szczególności nie może odnosić się do wszystkich
hipotetycznych okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń (wyroki
Sądu Najwyższego: z dnia 9 lutego 2005 r., III UK 181/04 oraz z dnia 4 września
2007 r., I UK 90/07).
4. Należy wskazać przy tym, że powyżej wskazane obydwie przesłanki powinny występować łącznie. (Wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2009 roku, I UK 174/09).
5. Obowiązek zwrotu pobranego świadczenia nie powstaje, gdy decyzja
przyznająca świadczenie, albo określająca jego wymiar była wynikiem błędu ze
strony ZUS. Tak pobierane świadczenie nie są uznawane za świadczenia nienależne,
zgodnie zresztą z przyjęta powyżej linią orzeczniczą Sądu Najwyższego.
6. Na koniec wskazać należy na upływ terminu
przedawnienia. Zgodnie zaś z art. 84 ust. 3 ustawy nie można
żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych za
okres dłuższy niż ostatnie 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia
zawiadomiła organ wypłacający świadczenia o zajściu okoliczności powodujących
ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenia
były nadal wypłacane, a w pozostałych przypadkach - za okres dłuższy niż
ostatnie 3 lata.
Powyższy przepis prawny Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim dopuszcza wydanie decyzji nakazującej zwrot nienależnie pobranego świadczenia rehabilitacyjnego bez względu na upływ czasu od daty wypłaty tego świadczenia (sygn. akt P 131/15).
Kiedy zwrot nie jest wymagany?
ZUS może zrezygnować z żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń,
jeżeli:
-Osoba pobierająca świadczenie
nie wiedziała o jego nienależnym charakterze i nie miała możliwości zauważenia
błędu.
-Zwrot wiązałby się z wyjątkowo
trudną sytuacją materialną lub życiową osoby.
-Świadczenie zostało wypłacone wskutek wyłącznej winy ZUS (np. błędu systemowego), a osoba była w dobrej wierze.
Odstąpienie od żądania zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń z ZUS wynikających z decyzji.
ZUS może odstąpić od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, to może to nastąpić dopiero po wydaniu decyzji ustalającej obowiązek zwrotu nienależnego pobranego świadczenia. ZUS musi wydać decyzję w przedmiocie wniosku ubezpieczonego o odstąpienie od żądania zwrotu świadczenia nienależnego. Odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia jest decyzja typowo uznaniową, należącą do tzw. swobodnego uznania ZUS. Decyzja ta podlega również kontroli. Fakty zaistniałe po wydaniu decyzji negatywnej w przedmiocie odstąpienia od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia mogą być przedmiot ponownej oceny ZUS w nowym postępowaniu.
Przyczyny odstąpienia od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia z zus.
Typowymi przyczynami uzasadniającymi odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia są:
- Brak majątku ubezpieczonego.
- Ustalenie okoliczności, iż w wypadku zwrotu świadczeń ubezpieczony lub osoby pozostające na jego utrzymaniu zostałyby pozbawione niezbędnych środków do życia.
ZUS w takim wypadku ocenia zdolności zarobkowe, majątkowe, zdrowotną oraz rodzinną osoby ubezpieczonego. Od tych okoliczności zależy skuteczność złożenia wniosku o odstąpienie od zwrotu świadczeń. Wskazać należy, że ZUS może odstąpić od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w części lub całości, odroczyć termin płatności tych należności, ewentualnie rozłożyć je na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności.
RODZAJ ŚWIADCZEŃ JAKIE MOŻE WYPŁACIĆ ZUS PRZYZNANych W DRODZE DECYZJI.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wypłaca różne świadczenia w zależności od spełnienia określonych warunków i wydaniu stosownej decyzji. Oto lista świadczeń:
1. Świadczenia emerytalno-rentowe:
-Emerytura – po
osiągnięciu wieku emerytalnego i spełnieniu wymogów dotyczących okresów
składkowych i nieskładkowych.
-Renta z tytułu niezdolności
do pracy – przyznawana osobom, które są częściowo lub całkowicie niezdolne
do pracy z powodu stanu zdrowia.
-Renta rodzinna – dla
członków rodziny zmarłego ubezpieczonego, którzy byli na jego utrzymaniu.
-Renta szkoleniowa – dla osób, które muszą się przekwalifikować z powodu niezdolności do pracy w dotychczasowym zawodzie.
2. Świadczenia krótkoterminowe:
-Zasiłek chorobowy –
wypłacany w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby.
-Świadczenie rehabilitacyjne
– dla osób, które po wykorzystaniu zasiłku chorobowego nadal nie mogą pracować,
ale rokują odzyskanie zdolności do pracy.
-Zasiłek wyrównawczy – dla
pracowników, których wynagrodzenie obniżyło się w związku z rehabilitacją
zawodową.
-Zasiłek opiekuńczy – dla
osób opiekujących się chorym członkiem rodziny lub dzieckiem.
-Zasiłek macierzyński –
wypłacany w związku z urodzeniem dziecka lub przyjęciem dziecka na wychowanie.
-Zasiłek rodzicielski – dla rodziców po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego.
3. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego:
-Jednorazowe odszkodowanie
– dla ubezpieczonego, który doznał uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy
pracy lub choroby zawodowej, lub dla jego rodziny w przypadku śmierci.
-Renta z tytułu wypadku przy
pracy lub choroby zawodowej – dla osób, które stały się niezdolne do pracy
w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
-Dodatek pielęgnacyjny – dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
4. Świadczenia rodzinne i socjalne:
-800+ – świadczenie
wychowawcze na dzieci.
-300+ – „Dobry start” –
jednorazowe wsparcie dla uczniów.
-Zasiłki pielęgnacyjne –
dla osób wymagających opieki.
-Świadczenie uzupełniające dla osób niesamodzielnych („500+ dla niesamodzielnych”).
5. Świadczenia pogrzebowe:
-Zasiłek pogrzebowy – jednorazowe świadczenie dla osób, które poniosły koszty pogrzebu ubezpieczonego.
6. Inne świadczenia:
-Dodatki do świadczeń
emerytalno-rentowych – np. dodatek pielęgnacyjny, dodatek kombatancki,
dodatek energetyczny.
-Rekompensaty za utracony
dochód – np. w wyniku wprowadzenia ustawy dotyczącej obniżenia emerytur.
-Świadczenie postojowe – wypłacane w trakcie lockdownu w czasie pandemii.
FAQ: Zwrot nienależnie pobranych świadczeń z ZUS.
1. Co to jest nienależnie pobrane świadczenie z ZUS?
Nienależnie pobrane świadczenie to świadczenie wypłacone przez ZUS, do którego osoba świadczeniobiorca nie miała prawa, np. z powodu błędów w dokumentacji, przekroczenia limitów dochodów lub zmiany sytuacji prawnej. Może też to wynikać z błędów samego ZUS. Zasada jest taka, że ubezpieczony nie powinien ponosić winy za błąd organu rentowego -ZUS.
2. Jak ZUS informuje o konieczności zwrotu nienależnie pobranego świadczenia?
ZUS wysyła decyzję administracyjną wzywającą do zwrotu świadczenia. Dokument zawiera uzasadnienie, wysokość kwoty do zwrotu oraz termin jej zapłaty.
3. Czy mogę odwołać się od decyzji ZUS w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranego świadczenia?
Tak, możesz odwołać się w terminie 1 miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie składa się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych za pośrednictwem ZUS.
4. Czy mogę wnioskować o umorzenie zwrotu świadczenia?
Tak, możesz złożyć wniosek o:
-umorzenie należności – w przypadku szczególnie trudnej sytuacji życiowej lub materialnej,
-rozłożenie na raty, lub
-odroczenie terminu zapłaty.
Wniosek powinien zawierać uzasadnienie oraz dokumenty potwierdzające Twoją sytuację.
5. Jakie konsekwencje grożą za brak zwrotu świadczenia?
Jeśli nie zwrócisz nienależnie pobranego świadczenia w terminie, ZUS może:
-potrącić należność z bieżących świadczeń (np. emerytury, renty),
-wszcząć postępowanie egzekucyjne.
6. Czy mogę negocjować warunki spłaty?
Tak, możesz skontaktować się z ZUS, aby omówić możliwość rozłożenia kwoty na raty lub odroczenia terminu zapłaty. Wniosek składasz na piśmie, dołączając dokumenty potwierdzające sytuację finansową.
7. Czy nienależnie pobrane świadczenie z ZUS ulega przedawnieniu?
Tak, roszczenia ZUS o zwrot nienależnie pobranych świadczeń przedawniają się po 10 latach od dnia wypłaty. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy świadczenie zostało uzyskane w wyniku oszustwa – wtedy przedawnienie nie obowiązuje.
8. Jak oblicza się wysokość zwrotu?
Kwota do zwrotu obejmuje:
-nienależnie wypłacone świadczenie,
-ewentualne odsetki ustawowe naliczane od dnia wezwania do zapłaty.
9. Czy mogę uzyskać pomoc prawną?
Tak, w trudniejszych sprawach warto skorzystać z pomocy prawnika lub doradcy ds. ubezpieczeń społecznych. Możesz również skontaktować się z biurem porad obywatelskich.
10. Co zrobić, jeśli wniosek o umorzenie został odrzucony?
Jeśli ZUS odrzuci Twój wniosek o umorzenie należności, możesz:
-złożyć odwołanie od tej decyzji do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych,
-ponowić wniosek, dostarczając dodatkowe dokumenty uzasadniające Twoją sytuację.
11. Czy mogę zwrócić świadczenie w inny sposób niż wskazany przez ZUS?
Zazwyczaj ZUS określa sposób zwrotu (np. przelew na wskazane konto). Możesz jednak skontaktować się z ZUS, aby uzgodnić alternatywną metodę zwrotu.
12. Czy zwrot nienależnego świadczenia z ZUS wpływa na przyszłe prawa do świadczeń?
Zwrot nienależnie pobranego świadczenia nie wpływa na przyszłe prawa do świadczeń, pod warunkiem że nadal spełniasz wymagane kryteria.
13. Czy ZUS może wymagać zwrotu świadczenia od spadkobierców?
Tak, w przypadku śmierci świadczeniobiorcy ZUS może dochodzić zwrotu nienależnie pobranego świadczenia od spadkobierców, ale tylko do wysokości masy spadkowej.
14. Jak uniknąć konieczności zwrotu świadczeń w przyszłości?
Aby uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości:
-Regularnie aktualizuj dane w ZUS (np. zmiana dochodu, miejsca zamieszkania).
-Informuj ZUS o każdej zmianie sytuacji prawnej lub finansowej, która może mieć wpływ na prawo do świadczeń.
-Zachowuj dokumenty potwierdzające Twoje uprawnienia do świadczeń.
Więcej na temat odwołania od decyzji ZUS poniżej:
- Odmowa prawa do zasiłku chorobowego z ZUS - Odwołanie od decyzji ZUS.
- Sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.
- Odwołanie Od Decyzji ZUS i co dalej.
- Jak odwołać się od Decyzji ZUS? Jak napisać odwołanie od Decyzji ZUS?
- Jak Napisać Odwołanie od Decyzji ZUS - wzór oraz podstawowe informacje.
- Odwołanie od Decyzji ZUS Wzór oraz Podstawowe Informacje.
- Ponowne Przeliczenie Emerytury.
- Zwrot Nienależnie Pobranego Świadczenia z ZUS Świadczenie Nienależne - Odwołanie od Decyzji - ZUS.
- Zwrot Świadczenia Postojowego Jako Świadczenia Nienależnego z ZUS.
- Odmowa Renty z ZUS - jak napisać skuteczne odwołanie od decyzji ZUS.